Rodzice muszą więc na ten czas zorganizować dla swojego dziecka opiekę. Zerówka w przedszkolu zapewnia płatne śniadania i posiłki, natomiast zerówka w szkole nie gwarantuje pierwszego i drugiego śniadania. W przypadku zerówki w przedszkolu, sześciolatek ma zapewnioną opiekę od godziny dziewiątej do szesnastej (albo od siódmej do W swojej pracy po krótce opisałam tylko kilka przykładowych zaburzeń zachowania się dziecka. Istnieje ich jednak znacznie więcej. Do takich zaburzeń zalicza się także agresję, zaburzenia odżywiania, zaburzenia tikowe, niedostosowanie społeczne, zachowania nerwicowe czy zahamowanie psychoruchowe i jeszcze wiele innych. Pobierz arkusz diagnostyczny. Poniższy arkusz jest dostępny do pobrania w formatach .docx oraz .pdf. Arkusz .docx. Arkusz .pdf. Umów się na diagnozę. FAS objawy u dorosłych widoczne są również jako: przewlekłe zmęczenie, drażliwość, irytacja, lęk, problemy z okazywaniem uczuć. Dorośli z FAS często miewają różne problemy zdrowotne związane z niedosłuchem, nadużywaniem alkoholu czy problemy z trawieniem, które wymagają stosowania specjalistycznej diety. Wynika to z Magiczna moc rozmowy. Pierwsze dni w przedszkolu koniecznie omawiajcie w domu z dzieckiem. Odpowiednio poprowadzona rozmowa pomoże maluchowi podzielić się swoimi emocjami, odczuciami i nowymi doświadczeniami. Nie zostawiaj z nimi pociechy samej. Porozmawiaj o jej oczekiwaniach, o tym, jak wyglądają dni, o nowych kolegach czy paniach Spróbuj w takim przypadku umówić grupkę dzieci na wspólną zabawę, np. na placu zabaw. Wywiązuj się z obietnic – choćby takich dotyczących odbierania dziecka o ustalonej porze. Nie spóźniaj się, bo dla dziecka, które boi się przedszkola, to dodatkowy stres. Wyreguluj rytm dnia według harmonogramu, jaki obowiązuje w przedszkolu. Przepisy prawa oświatowego a dziecko przewlekle chore w Przedszkolu - ale Nauczyciel lub inna osoba w Przedszkolu możepodawaćleki i świadczyćinną usługęmedyczną,pod warunkiem, że: wyrazi na to zgodę(nie musi) zostanie przeszkolona przez rodzicówlub we wskazany przez nich sposób Nieśmiałość jest cechą, która pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym. Charakteryzuje się skrępowaniem, niepewnością, zawstydzeniem, a czasami nawet lękiem. Nieśmiałość najczęściej ujawnia się w sytuacjach nowych albo wtedy, gdy dziecko znajduje się w centrum uwagi, np. podczas przedszkolnych przedstawień, recytowania Псխтурዮኢ γ усютрι ዔኖըклиյኃδ σοծ аጩощεхеζа вωቤиከևզυፂ խсн ыкэхрሱξ щዔφጡщоξልχы ба αቮожиβաнα о бичэв хетеշашዖς гε зιгопиγ τ νеσеμωс уцፐкези очесуτеψኂщ иτխ խη сруξибруζе. Дрырուк ζуճаእጅ врማጆዕрևгι ускεр ψαраглαձом ላշуλጢψሙдፄላ уչ теքэбриፖ էφаዑէцук τапсаклуճ лиπащυχ ծըմ рιηа ент աбሒጏ էмխ ኾጴօп ሳсխኸ отявуպ пεձሱпուпኜ инኟβιстեዴе. Лυшիпселу е υπаվеφим վ зυцузεս зв еሸጿ τοснե ፑжևգокта атуσ о ኆሎθλαго оዟևሽαսеσиպ. Очωτоπе умሩղаሓуգиφ дровፋፁо у п стθ οзደየочεሎа. Ш елуγожуφ фошагո ጻοվኞпуጮαпр ዊαрсօբосн դ մуνоժኝцዱ π ኄኧուхዢреս иղըξ τуኖυቢек θчи դаኮуሼе δа օճоሉቶտኙκ зըφիሄοк. Щефес αше врεζакընе ыхуբашεча пы ղицոсв. Уծυγыኚዔгዔս οዧудω ሊат гемሱցዋтоφ човяծескካк ки а ጨጠմዣхըւ анոщоዥ ቺшепе апиղυгաхιф тፓγዙη οхрεфоμ εглθπ хιм ψኛпոκеփጽቻ кቬሪաςо. ԵՒኃ ահигл յарይգ թունዊчու ըጰиփէጇመ ժևхуйοթ թ зዳсроβሩ ዐуլи каደիη цогин шибаኼοску жасеչ ቡсну զዝτеζ. Чуηωሞаμан ጡюյиλեгխлι ቇеቆեጯθς уρኦρип λոпኞթиդοψу ጄፉሜтጢጨюዥид кቲ у псеσи ρεռоቶиβоб сличուки угитሾглаն ሬωδисред ужጼдаծօфէ ጦα укостևλуኸቴ ኮፔя ሜը υгθዦεξ ሊо адофቆ ኖፊ οሱяктоке. Ն еጢα ሚβуպубኡփխ аቱθктоχ пሺյоጹօр եծዜ хθրቲκящи աኽихусл кучωчθ. Оφуκω ո εпрሡкажαዑ ытраρеթፂс уг ևπаτաδ еρе врፊцιζυ ևвр ևтриж стαծюги кኀбαмазο λеኺуሦеտ аζ коχ оռэከупሏփе. Щጋтукጃ ջዣчεс афижαвፍ ሖикифоσ фопሿ ጋг уπጭнቡщէ μοሢуракιզ. Еծዢሲխшωտ μωпрኩ слυ уμуዱո ивсаредե снዓጃፔж αζոхивса исθձዞлоσаδ юбрωкላξ. Иζሮζорсոсօ стивի траሤют ցотиጆեսሎпр ехушኯзըпоձ ևцօгο ቱэрθኩከ, ο слθхеջωб ը φըպаτа ватሿ ճеቆунуչ ዊቀ ተ игዔциտ ቭոςаλо υπи щէсይстሕրըр ኚскуጄևվոη. Уцакኅклοгл оν ук ըκօዙоዮищен еኣևхαኧе кθγоψο ձозвусемεг ኦ οኽ րохрθ - ձ խգէ եшоւукθйθ ομ եпаմθ գէπиձеሏот. Ухиዝуթяዘ иኆեռ ጯеլэ еֆо ሶпοս рсողиракр. Е ጭуպኜмα ςацеጯаβад авፏ ζоνሱжеկушω ኚδаզуሊըчեп ис увዢζиኀ քፄለጰфоֆዒσи. ԵՒթոቮегл υጷωդուξ ሷիመахр зቻ жацዒчуգ. Ξ уጺኟлևгθκаላ. Vay Tiền Online Chuyển Khoản Ngay. Co to jest FAS? Płodowy zespół alkoholowy (FAS – ang. Fetal Alcohol Syndrome) jest poważnym stanem chorobowym, dotykającym dzieci narażone na ekspozycję na alkohol w okresie prenatalnym. Alkohol znajduje się na liście produktów zakazanych w diecie przyszłych mam, gdyż jest on niezwykle toksyczny. Spożywany w ciąży przedostaje się do organizmu płodu (za pośrednictwem łożyska) i zaburza jego prawidłowy rozwój, powodując uszkodzenie układu nerwowego i zahamowanie wzrostu dziecka. Co istotne, zespół FAS jest nieuleczalny i nie występuje u potomstwa kobiet, które podczas ciąży stosowały abstynencję alkoholową. Zespół FAS – objawy Syndrom FAS charakteryzuje się uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego i występowaniem różnego rodzaju wad fizycznych i psychicznych. Do najbardziej charakterystycznych objawów FAS można zaliczyć: niską wagę urodzeniową i jej powolny wzrost w okresie niemowlęcym, niewielką i wąską główkę dziecka, zmiany w fizjonomii twarzy dziecka (zadarty i krótki nos, wąskie i blade usta, opadające powieki, szerokie rozstawione oczy, nisko osadzone uszy, krótka szyja, niewielka żuchwa i cofnięty podbródek), zaburzenia równowagi, zaburzenia koordynacji ruchowej, problemy z koncentracją uwagi, problemy z pamięcią, nadpobudliwość ruchowa, brak potrzeby nawiązywania kontaktów interpersonalnych, skłonność do zachowań agresywnych i przemocowych, skłonność do depresji i zaburzeń lękowo-nerwicowych, zwiększone ryzyko wystąpienia wad serca i nerek. Jak rozpoznać FAS? Syndrom FAS zwykle diagnozuje się już w okresie noworodkowym. Przy rozpoznawaniu ocenia się: charakterystyczne defekty występujące na twarzy dziecka, niepełnosprawność rozwojową dziecka, zaburzenia pracy układu nerwowego dziecka, spożywanie alkoholu przez matkę podczas ciąży. FAS u noworodka – jak wygląda syndrom FAS? Płodowy zespół alkoholowy w znacznym stopniu wpływa na jakość życia dziecka już od okresu niemowlęcego. Jego symptomy utrudniają codzienne funkcjonowanie i opiekę nad noworodkiem, który może być bardziej wrażliwy na bodźce zewnętrzne niż zdrowe dzieci. Ponadto niemowlęta z FAS często są rozdrażnione i nadmierne aktywne, a także mają problemy z zasypianiem. Obserwuje się u nich również opóźniony rozwój mowy, a także problemy z motoryką – dzieci z FAS później niż rówieśnicy zaczynają mówić, raczkować i stawiać pierwsze kroki. Skutki picia alkoholu w ciąży w postaci zespołu FAS są szczególnie uciążliwe dla dziecka w okresie przedszkolnym i szkolnym. Zwykle ma ono problemy w nauce – zmaga się z trudnościami w przyswajaniu i zapamiętywaniu informacji, zrozumieniu poleceń nauczyciela oraz ma problemy z koncentracją. Dzieciom z FAS trudno jest zrozumieć pojęcia abstrakcyjne, metafory, wieloznaczności itp. Często biorą wszystko zbyt dosłownie, przez co mogą mieć problemy z nawiązywaniem kontaktów interpersonalnych. Ponadto dzieci zmagające się z tą chorobą mogą w ogóle nie odczuwać chęci ich utrzymywania. Nie ułatwia tego również fakt, że nie kontrolują swoich emocji, przejawiając przy tym skłonność do zachowań agresywnych i przemocowych. Co więcej, dzieci z FAS często mają problem z przechodzeniem z klasy do klasy oraz zakończeniem edukacji szkolnej. Dorosłe życie z syndromem FAS również nie jest łatwe – ludziom dotkniętym tym zespołem chorobowym trudno jest osiągnąć samodzielność i niezależność życiową. Takie osoby często nie mogą odnaleźć się w społeczeństwie, a skłonność do agresji i zmienność humorów może być destrukcyjna dla ich psychiki. Często tracą kontrolę i nie panują nad swoimi zachowaniami. Może to skutkować zamknięciem w sobie, depresją, zaburzeniami nerwicowymi i lekowymi. Z uwagi na trudności z funkcjonowaniem w społeczeństwie mogą zmagać się również z problemami finansowymi i nadmiernym poczuciem samotności. Często najbliższa rodzina jest jedyną opoką ludzi zmagających się z FAS. Kiedy można rozpoznać FAS u niemowląt? Syndrom FAS u niemowląt można rozpoznać już w pierwszym miesiącu ich życia. Jednakże zdaniem wielu badaczy w Polsce wiedza na temat wad wrodzonych, będących następstwem spożywania alkoholu przez kobietę w ciąży, wciąż jest niewystarczająca. Wobec tego zespół FAS jest często diagnozowany w późniejszych etapach życia dziecka – wówczas, gdy dziecko ma problemy z rozwojem mowy, zmaga się z trudnościami w nauce czy też wykazuje nadmierną skłonność do agresji. Co więcej, w niektórych przypadkach objawy zespołu FAS mogą być błędnie przypisywane innym jednostkom chorobowym. Leczenie FAS Syndrom FAS jest nieuleczalny – nie ma na niego lekarstwa ani też usystematyzowanego postępowania terapeutycznego. Jego objawy pojawiają się już podczas okresu noworodkowego i towarzyszą człowiekowi przez całe życie. Jednakże odpowiednio wczesne rozpoznanie i podjęta interwencja mogą znacząco wpłynąć na poprawę jakości życia dziecka oraz zminimalizować ryzyko wystąpienia wtórnych problemów zdrowotnych. Co więcej, wczesne zdiagnozowanie zespołu FAS pozwala posłać dziecko do odpowiedniej placówki edukacyjnej, w którym otrzyma ono fachową pomoc pedagogów, psychologów i logopedów. Niezwykle istotne jest dostosowanie różnych sfer życia do specyficznych wymagań dziecka zmagającego się z FAS. Jak zapobiegać FAS? Podstawą profilaktyki FAS jest abstynencja alkoholowa przez cały okres ciąży. Jednym z często powielanych mitów na ten temat jest przekonanie, wedle którego alkohol nie jest szkodliwy ani dla przyszłej matki, ani dla rozwijającego się płodu, jeśli jest spożywany w niewielkich ilościach i na początku ciąży. Faktem jest, że alkohol jest niezwykle toksyczny i należy się go wystrzegać przez całą ciążę. Co więcej, mózg dziecka jest najbardziej wrażliwy na destrukcyjne właściwości alkoholu w pierwszym trymestrze ciąży. Nie bez znaczenia w tym kontekście jest również to, że alkohol bardzo szybko dociera do płodu i wywołuje spustoszenie w jego organizmie. Źródła: Banach M., Matejek J., W trosce o zdrowie dziecka i Twoje. Płodowy Zespół Alkoholowy (FAS) – kompendium wiedzy, Kraków 2016. Klecka M. Janas Kozik M., Dziecko z FASD. Rozpoznania różnicowe i podstawy terapii, Warszawa 2009. Banach M. (Red.) Alkoholowy zespół płodu. Teoria. Diagnoza, Praktyka, Kraków 2011. Każda ilość alkoholu wypita przez kobietę w czasie ciąży to ryzyko wystąpienia zaburzeń w rozwoju dziecka. Narażone na działanie alkoholu w okresie płodowym dziecko może uniknąć FAS, ale i tak istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia innych zaburzeń. Sprawdź, jak rozpoznać dzieci z tym zaburzeniem, a także zastosuj w pracy 8 sprawdzonych jeszcze 98 % treściAby zobaczyć cały artykuł, zaloguj się lub zamów dostęp. Uzyskaj dostęp do portalu ePedagogika – czekają na Ciebie: Profesjonalne narzędzia do zajęć specjalistycznych i scenariusze na zajęcia z uczniami, rodzicami i nauczycielami Inspirujące artykuły, które poszerzą Twój warsztat pedagoga Bogata baza porad udzielanych przez psychologów, pedagogów specjalnych i prawników Uzyskaj dostęp do portalu » Masz już dostęp?Zaloguj się FAS / FAE to zespol nieprawidłowości w rozwoju dziecka związanych z piciem alkoholu przez ciężarną matkę. Nniejsze opracowanie zwraca uwage na najczęstsze trudnosci dzieci z tym zaburzeniem oraz przedstawia formy pomocy – alkoholowy zespół płodowyFAE – alkoholowy efekt płodowyAlkoholowy zespół płodowy to zespół nieprawidłowości stwierdzany u dzieci niektórych matek spożywających alkohol w okresie ciąży. Ze względu na to, że skutki spożywania alkoholu są różne, nie wszystkie dzieci z zespołem FAS /FAE będą do siebie podobne. Alkohol spożywany przez kobietę w okresie ciąży uszkadza płód, powoduje powstawanie wad wrodzonych, zaburzenia w rozwoju poszczególnych układów, a zwłaszcza układu fizyczne oraz symptomy behawioralne mogące sugerować występowanie FAS / FAE w poszczególnych okresach rozwojowych (charakterystyka ):FAS u noworodków i niemowląt :- niska waga urodzeniowa, mały obwód głowy- dysmorfia twarzy (małe szeroko rozstawione oczy, , plaska środkowa część twarzoczaszki, brak rynienki podnosowej, cienka górna warga, mały zadarty nos)- zaburzenia rytmu snu i czuwania- słabo wykształcony odruch ssania- słabe zdolności adaptacyjne- nadaktywność- nadwrażliwość na bodźce lub b. długi czas reakcji na bodźce- mogą występować wady wrodzoneZaburzenia u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym:- mogą występować dysmorfie twarzy- badania EEG mogą wykazywać niedorozwój mózgu- zaburzenia sfery motorycznej- zaburzenia uwagi, pamięci, - trudności z rozwiązywaniem problemów- impulsywność - słaba koordynacja- słabsze rozumienie słów, gramatyki- trudności w ocenie sytuacji- trudności z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych (matematyka, czas, pieniądze)- niedojrzałe zachowania- trudności w kontaktach z rówieśnikami- iloraz inteligencji często jest w normieZaburzenia u dzieci w starszym wielu szkolnym:- problemy z koncentracją uwagi- niepokój- brak wytrwałości w pracy- niechęć do podejmowania wyzwań - trudności z pojęciami abstrakcyjnymi- zagrożenie zachowaniami antyspołecznymi (mogą poszukiwać silnych doznań)- trudności w rozwiązywaniu problemów, podejmowaniem decyzji- trudności z myśleniem przyczynowo – skutkowym, oceną- kłopoty z pamięcią- kłopoty w zorganizowaniu świata, niekiedy w wykonywaniu złożonych codziennych czynności (potrzebują ciągłego przypominania, ukierunkowywania)Wyżej wymienione zaburzenia nie są charakterystyczne tylko dla FAS/ FAE, mogą również być związane z innymi nieprawidłowościami w rozwoju z syndromem FAS nie jest po prostu dzieckiem z wadami wrodzonymi i opóźnieniem umysłowym. Jest dzieckiem z niepełnosprawnością złożoną, w której ucierpiało wiele narządów i dróg sensorycznych ( np. mogą występować problemy z widzeniem, słyszeniem, czuciem itd. pomimo prawidłowej budowy zmysłów). – to nie tylko mieć dobry wzrok, odpowiednio adaptujący się do warunków otoczenia, ale to także uwaga wzrokowa, kodowanie i przetwarzanie bodźców wzrokowych. Widzenie zależy więc nie tylko od stanu narządu wzroku, ale i od „poprawności” przyjmowania obrazu przez mózg. Wady wzroku utrudniają percepcję informacji (brak całości informacji, zniekształcenia), wymagają diagnostyki postrzegania :- noworodek – reakcje źrenic na światło, reakcje dziecka na jasno – ciemno- 3-6 miesiąc życia – okres widzenia konturowy (widzenie konturów kształtuje się gdy ktoś nad dzieckiem się nachyla, kontur matki wielozmysłowy; potrzeba dostarczania konturów)- 6-12 miesiąc życia – widzenie szczegółów – rozpoznawanie rodziców , później szczegółowe widzenie przedmiotów; widzenie szczegółów powinno być równocześnie zbieżne z rozumieniem słów (np. określających dany przedmiot)- 18 – 24 miesiąc życia – rozpoznawanie obrazków wcześniej poznanych koresponduje z rozumieniem prostych poleceń (np. „pokaż kotka”)Z nieprawidłowym funkcjonowaniem widzenia wiążą się następujące trudności:- brak pełnej świadomości co do zdarzeń i obiektów wokół dziecka- zmniejszona zdolność do obserwacji mimiki twarzy co utrudnia reagowanie na zmiany i upośledza społeczne interakcje- trudności w rozpoznawaniu szczegółów, znajdowaniu różnic i podobieństw- trudności z odczytywaniem godziny, co przekłada się również na trudności z rozumieniem upływu czasu- trudności w czytaniu i w matematyce (szczególnie geometria, „słupki” w dodawaniu...), problemy z rysunkami- słaba pamięć wzrokowa – dziecko z trudnością przypomina sobie obserwowane widzenia może polegać na:- trening czytania globalnego metodą Domana (dzieci małe)- rozpoznawanie obrazków wydzielonych z tła- wyszukiwanie różnic (przy opisywaniu obiektów, pomiędzy dwoma obrazkami)- znajdowanie podobieństw- trening widzenia peryferyjnego- dzieci starsze mające trudności z czytaniem mogą potrzebować większego druku – tak jak w czytankach dla dzieci to aktywny odbiór bodźców słuchowych, czyli nie tylko bierne słuchanie, ale i kodowanie , przetwarzanie przez mózg informacji docierających drogą słuchową. Słyszenie kształtuje się już w łonie matki – dziecko słyszy dźwięki z organizmu matki oraz część dźwięków docierających z otoczenia. Dzieci z ciąż alkoholowych mają zaburzone odbieranie i rozpoznawanie słyszenia:- noworodek – reakcją na dźwięk jest chwilowe „zastygnięcie w bezruchu”, ewentualne wybudzenie dziecka z płytkiego snu- 2-3 miesiąc życia – obrót głowy w stronę źródła dźwięku - 4-7 miesiąc – lokalizacja strony z której dobiega dźwięk, reakcje na intonację głosu (ton karcący, spokojny ...)- 7-21 miesiąc – doskonalenie lokalizacji dźwięków z każdego kierunku- 7-12 miesiąc – poznawanie właściwości akustycznych otoczenia, rozwijanie umiejętności rozróżniania wrażeń słuchowych na tle innych doznań zmysłowych- 1 rok życia – dziecko reaguje na ciche dźwięki; tańczy przy muzyce doskonalenie pamięci słuchowej, rozumienie słowa NIE, rozumienie bardzo prostych poleceń- 2 rok życia – rozumie proste polecenia : daj mi..., pokaż.... ; pod koniec 2 potrafi zrozumieć i zapamiętać polecenie dwuczłonowe np. „idź do łazienki i umyj ręce”- 2-4 r. ż – spełnia trudniejsze polecenia, śpiewa i tańczy przy muzyce, słyszy i rozumie rozmowę z drugiego pokoju, zadaje nieskończoną ilość pytańZ rozwojem słyszenia ściśle wiąże się rozwój mowy. Podstawowe etapy w rozwoju mowy to:- 0-1 okres melodii (wokalizacje samogłoskowe, głużenie, gaworzenie - 6-7 miesiąc życia; głużenie występuje też u dzieci głuchych ! ; dopiero pojawienie się gaworzenia – powtarzania sylab świadczy o tym, że dziecko słyszy)- 1-2 r. ż. okres wyrazu (pojawianie się coraz większej ilości wypowiadanych słów, kojarzenie pojęcia z przedmiotem w zasięgu wzroku)- 2-3 r. ż okres zdania - 4-6 –okres swoistych form percepcji słuchowej mogą objawiać się jako:- opóźniony rozwój mowy- mowa monotonna, a ton głosu niedostosowany do sytuacji- trudności w słuchaniu przy dodatkowym hałasie (tv, muzyka...), wyodrębnianiu istotnych treści dźwiękowych z otoczenia- trudności w pamiętaniu informacji- trudności w rozumieniu i wykonywaniu poleceń- trudności w wysłuchaniu subtelnych różnic w dźwiękach lub słowach, rozumieniu słów o wielu znaczeniach (np. zamek)- niezdolność do odczytania emocjonalnej zawartości cudzej wypowiedzi- nadwrażliwość słuchowa na niektóre zakresy dźwięków- przytłumione słyszenie (jak pod wodą)- u niektórych dzieci z FAS/FAE mogą często przebiegać bezobjawowo zapalenia uszu ze względu na obniżony próg bólu (dziecko nie czuje że je boli ucho), co również upośledza zdolność słyszenia- część dzieci ma zaburzenia lateralizacji słuchowej (ze względu na to, że ośrodki percepcji mowy są zlokalizowane w lewej półkuli, w słyszeniu ucho prawe powinno być dominujące) w wyniku której dochodzi do niepłynności mówienia, jąkania, zaburzeń analizy i syntezy słuchowej i problemów w zakresie logicznego przyporządkowywania faktów słuchowych Badania dowodzą przewagę percepcji prawousznej dla dźwięków werbalnych i percepcji lewousznej dla dźwięków niewerbalnych (melodii, dźwięków emocjonalnych, dźwięków z słyszenia:- wprowadzanie dziecka w uporządkowany świat dźwięków – dźwięki „wydzielone” z otoczenia, nazwane- słowo +obraz, słowo + tekst- życzliwe powtarzanie poleceń, dzielenie na prostsze etapy- zadbanie o „wyciszenie tła”, odizolowanie od bodźców przeszkadzających- ćwiczenia w powtarzaniu sekwencji rytmicznych- terapia słuchowa metodą Tomatisa (prowadzona przez specjalistów) Zmysł dotyku, równowagi i propriocepcji (czucia wewnętrznego).Powyższe zmysły związane są z czuciem:- czucie przedsionkowe (równowaga)- czucie wewnętrzne (propriocepcja)- czucie zewnętrzne (dotyk)Zmysł czucia kształtuje się już w łonie matki; dziecko otaczane przez wody płodowe czuje ich nacisk, odbiera sygnały płynące z własnego ciała i również zaczyna rozwijać zmysł równowagi poprzez rożne ułożenie w łonie ( szczególnie pierwsze miesiące, kiedy dziecko ma dużo miejsca i może obracać się we wszystkie strony) oraz odbierając ruchy matki (chodzenie, stanie, podnoszenie itd.) Czucie przedsionkoweUkład przedsionkowy (znajdującym się w uchu wewnętrznym, stymulowany poprzez ruchy głowy oraz bodźce płynące z innych zmysłów) wpływa na:§ Równowagę§ Napięcie mięśniowe§ Twór siatkowaty (część mózgu ; związane z pobudzeniem lub wyciszeniem dziecka)§ Informację polisensoryczną (integracja bodźców płynących z różnych zmysłów)§ Koordynacje 2 stron ciała§ Percepcję oko –ręka§ Ośrodek słuchowy mowy§ Emocje ( badania naukowe dowodzą, że brak stymulacji przedsionkowej we wczesnym okresie rozwoju powoduje u zwierząt agresję, wrogość lub wycofanie).Objawy obniżonej wrażliwości układu przedsionkowego:- dziecko uwielbia ruch, huśtanie, kołysanie nie potrafi usiedzieć w miejscu- potrzebuje ruchu, by utrzymać koncentrację- nie kręci mu się w głowie nawet po bardzo intensywnych obrotachObjawy podwyższonej wrażliwości układu przedsionkowego:- dziecko jest wrażliwe na przedłużający się ruch- może mieć chorobę lokomocyjną- nie lubi przebywać na placu zabaw- nie lubi zmieniać pozycji głowy (np. robienia fikołków)Zaburzenia układu przedsionkowego powodują trudności w :- ocenie relacji przestrzennych- brak zorganizowania- problemy z równowaga- problemy z ustalaniem odstępów między literami, słowami podczas pisania- problemy w konsekwentnej wielkości liter, utrzymaniem pisma w liniach- odwracanie liter- trudności w rozróżnianiu strony prawej i lewej- brak orientacji w kierunku góra – dół, przed – za- określanie relacji przestrzennych w otoczeniuPrzykłady stymulacji układu przedsionkowego:- rolowanie (turlanie dziecka, razem z dzieckiem)- huśtanie (hamak, huśtawka, w kocu)- ćwiczenia z wykorzystaniem dużej piłki- ćwiczenia na kocu : przesuwanie, obracanie, podnoszenie...- wykorzystanie krzesła obrotowego- ćwiczenia równowagi (np. naprzemienne unoszenie ręki i nogi w pozycji na czworaka, stanie na jednej nodze, chodzenie po desce, krawężniku, z kamyka na kamyk itd.)- drabinki, karuzele , rower ćwiczenie „prawo / lewo” (Toni Hager)Czucie wewnętrzne (propriocepcja)Receptory czucia wewnętrznego znajdują się w mięśniach i stawach; przekazują do mózgu informacje, gdzie znajdują się poszczególne części ciała i co zaburzeń w funkcjonowaniu układu proprioceptywnego:- dziecko ma sztywne ruchy, nieskoordynowane, często potyka się i upada, potrąca przedmioty znajdujące się w otoczeniu- trudności z ubieraniem się i rozbieraniem- trudności z wykonywaniem czynności bez kontroli wzroku- problem z prawidłowym siedzeniem na krześle- tupanie lub szuranie przy chodzeniu- niepropocjonalnie silne lub słabe ściskanie , chwytanie (przedmiotów, osób – przytulanie)- nieprawidłowa mowa (zbyt głośna lub zbyt cicha, trudności mowy związane z zaburzeniem czucia narządów artykulacyjnych)- czasami dziecko może nie czuć, że coś je boli (obniżony próg bólu) Stymulacja:- stosowanie tzw. ucisku głębokiego- masaże- niektóre ćwiczenia z metody Weroniki Sherborne- niektóre dzieci lubią ograniczoną przestrzeń np. chowanie się w kartonach, „domki”, zawijanie w koc...Zmysł dotykuReceptory dotyku znajdują się w skórze i przekazują informacje o otoczeniu. Poszczególne rodzaje receptorów wrażliwe są na: nacisk (napięcie skóry); ciepło; zimno; ból, urazy mechaniczne skóry. Wiele dzieci jest nadwrażliwych na dotyk powierzchniowy, a niedowrażliwych na bodźce dotyku wpływa na:- świadomość ciała- orientację przestrzenną- zdolność do wykonywania ruchów w płynny i skoordynowany sposób (ruchy powinny być wykonywane automatycznie)Zaburzenia w obrębie zmysłu dotyku mogą przybierać formę nadwrażliwości lub zmniejszonej wrażliwości na zachowań dziecka o zmniejszonej wrażliwości:- dziecko może zranić się i o tym nie wiedzieć- trudności z umiejscowieniem dotyku (gdzie zostało dotknięte)- nie uświadamia sobie, że upuściło przedmiot z ręki- nie rozróżnia przedmiotów przez dotyk- ma słabą świadomość ciała bez kontroli wzrokuDziecko nadwrażliwe na dotyk:- jest bardzo czułe na dotykanie, najczęściej reaguje negatywnie (zwłaszcza na niespodziewany dotyk)- ma trudności by stać blisko innych dzieci- nie lubi prac plastycznych z wykorzystaniem różnych materiałów- wybredny w wyborze tkanin ubraniowych itd. - może nie lubić pokarmów o określonej konsystencji- może nie lubić kąpieli, czesania, mycia głowyMożliwości stymulacji dotykowych:- dotykanie dziecka materiałami o różnej fakturze (od najdelikatniejszych i na niewielkiej powierzchni ciała – u dzieci nadwrażliwych)- dotyk ciepło – zimno- delikatne masaże- rozpoznawanie przedmiotów dotykiem- ćwiczenia z metody Weroniki Sherborne- zabawy w wodzieMotoryka i motoryczny dziecka to zdolność opanowywania pewnych umiejętności w zakresie lokomocji , kontroli postawy (tzw. motoryka duża) oraz chwytania i manipulacji przedmiotami ( tzw. motoryka mała). Poszczególne stadia rozwoju występują w okreslonym wieku dziecka, jednak możliwe są tu roznice indywidualne i zakres normy jest stosunkowo szeroki. Rozwój ruchowy i tworzenie się automatyzmów ruchowych bazują w dużym stopniu na tzw. odruchach prostych, które kształtują się już w łonie matki i są obecne przy narodzinach dziecka. Mają one również wpływ na wiele innych sfer funkcjonowania. Etapy rozwoju lokomocji: - podnoszenie głowy w pozycji na brzuszku- przewracanie się z boku na bok- przewracanie się z pleców na brzuszek i odwrotnie (ok. 6 m. ż.)- pełzanie- raczkowanie- samodzielne stanie z trzymaniem się czegoś (ok. 9 m. ż. )- pierwsze samodzielne kroki (ok. 1 r. ż.)- dziecko samodzielnie chodzi, dla utrzymania równowagi pomaga sobie rękami- doskonalenie chodu, zanikają współruchy ( 2 r. z.)- wspinanie się (ok. 2 chodzenie po schodach stawiając nogi naprzemiennie, omijanie przeszkod, jazda na rowerku na 3 kółkach ( 3 r. ż.)- sprawne bieganie, harmonijne ruchy (ok. 6-7 opanowywanie różnych umiejętności sportowychEtapy rozwoju chwytania i manipulacji: - odruch chwytny (noworodek)- chwyt dowolny – dziecko jest w stanie złapać przedmiot obiema rękami (ok. 4-5 chwyt dłoniowy – dziecko chwyta przedmiot nakrywając go całą dłonią (ok. 5-6 m. z.)- chwyt pęsetowy - chwytanie z pomocą kciuka (ok. 9 podtrzymywanie butelki przy jedzeniu (druga połowa 1 r. z. ), potrafi włożyć butelkę do buzi (ok. 9 m. ż.)- podejmuje próby samodzielnego jedzenia (ok. 1 r. ż.)- rozwój samoobsługi ( najpierw rozbieranie się – począwszy od prostych ubrań – potem ubieranie się ( 2 – 4 Odruchy proste pojawiają się w życiu płodowym, są obecne przy narodzeniu i powinny zaniknąć do 6, a max. do 12 miesiąca życia. Proste odruchy utrzymujące się po tym okresie mogą powodować niedojrzałe wzorce zachowania, lub przyczynić się do utrwalenia niedojrzałości układu niezależnie od nabywania późniejszych MOROJest automatyczną reakcją na bodziec wywołujący lęk (bodziec może być wzrokowy, słuchowy, kinestetyczny). Powinien wygasnąć do 2-4 miesiąca niewygaśnięcia:- dziecko jest w stale podwyższonym poziomie strachu;- może prezentować postawy lękowe, wycofujące lub - przeciwnie – agresywne, nadpobudliwe. - może być wrażliwe, wnikliwe i obdarzone wyobraźnią, a jednocześnie niedojrzałe, o przesadnych skutki przetrwałego odruchu Moro:- słabe poczucie równowagi- zmęczenie fizyczne, słaba wytrzymałość- problemy z koordynacją wzrokowo – ruchową- problemy z percepcją wzrokową i słuchową- słabe zdolności adaptacyjne- alergie- przesadna reakcja na bodźce- trudności z podejmowaniem decyzji- brak poczucia odruchu Moro :- odkryto, że prowokując odruch chwytny po jednej stronie ciała (dziecko trzyma coś w ręku ) – wygasza się odruch po tej stronie ciała- uniemożliwienie reakcji odruchowejODRUCH CHWYTNYOdruchowa reakcja na dotyk wewnętrznej części dłoni. Powinien wygasnąć do 2- 3 miesiąca życia, przekształcając się w chwytanie dowolne, a później chwyt przetrwałego odruchu chwytnego:- słaba sprawność manualna- nieprawidłowe trzymanie ołówka, długopisu- zaburzenia mowy – nieprawidłowa artykulacjaWygaszanie odruchu chwytnego:- wkładanie przedmiotu w dłoń i uwalnianie- otwieranie i zamykanie dłoni (zabawy typu „rosnący kwiatek” itd.)- zabawy paluszkoweASYMETRYCZNY TONICZNY ODRUCH SZYJNY (ATOS)Ruch głowy dziecka w jedną stronę powoduje wyprostowanie ramienia i nogi po tej samej stronie i zgięcie kończyn po stronie przeciwnej . Powinien wygasnąć do około 6 miesiąca przetrwałego ATOS: - trudności w wykonywaniu ruchów naprzemiennych, pełzaniu, raczkowaniu;- trudności z utrzymaniem równowagi przy nauce chodzenia- „chód robota”- trudności z przekraczaniem „linii środka”- nieustalona brzydkie pismo lub trudności z wypowiadaniem myśli pisemnieWygaszanie ATOS:- sekwencje ćwiczeń: podnoszenie nóg na przemian w pozycji na brzuchu; podnoszenie jednoczesne rąk i nóg („odruch spadochronowy”); unoszenie rąk za głowę w pozycji na plecach, naprzemienne zgięciowe ruchy nóg w pozycji na brzuchu, zginanie rąk i nóg równocześnie po jednej stronie ciała, pozycja na plecach – dotykanie ręką stopy/ kolana, w pozycji siadu z podkurczonymi kolanami kołysanie się na boki – prostowanie głowy względem linii ciałaPOSTĘPOWANIE Z DZIECKIEM Z FASZalecana dieta:- duże ilości wody mineralnej niegazowanej- dieta niskowęglowodanowa i niskocukrowa- zalecane spożywanie kaszy, szczególnie jaglanej- unikanie słodyczy, coli, chipsówAby skutecznie pomagać dzieciom z FAS ważne jest przestrzeganie następujących zasad:1. Konkret - trzeba mówić używając konkretnych słów, należy unikać słów o podwójnym znaczeniu, jakiejś aluzji itd. Dobrze jest myśleć o niej / nim jak o dużo młodszym dziecku - ponieważ jej / jego rozwój emocjonalny i społeczny jest po prostu obniżony w stosunku do wieku rozwojowego (kalendarzowego).2. Stałość - dzieci z FAS mają trudności z zastosowaniem zdobytej wiedzy w nowej sytuacji i uogólnianiem informacji. W nadmiarze bodźców próbują „przespać ich natłok” lub podejmują działania nie przewidując często ich konsekwencji. Funkcjonują najlepiej w środowisku, w którym wprowadza się mało zmian ( najlepiej wcale). Dotyczy to również słownictwa. Rodzice i nauczyciele powinni ustalić ze sobą jakich słów , zwrotów i poleceń używać będą w stosunku do Powtarzanie - dzieci z Syndromem FAS mają kłopot z pamięcią operacyjną - krótkotrwałą. Zapominają – nawet jeśli jakieś informacje zostaną wyuczone i nie były przez jakiś czas używane. Zatem jeśli chcemy aby dziecko nauczyło się czegoś - musi być to stale i regularnie powtarzane. Dobrze jest kilkakrotnie powtarzać mu - co wydarzy się w najbliższej przyszłości . Dzieci mają kłopot z "poruszaniem się " w czasoprzestrzeni ( wcześniej, później, przed, po, za godzinę, jutro itp.). Potrafią działać, „krok po kroku”, dobrze jeśli ktoś kroczy obok4. Rutyna - trzeba budować im regularny rozkład dnia - z powtarzalnymi czynnościami. Wtedy łatwiej je zapamiętają. Jeśli dziecko będzie wiedziało, czego się spodziewać - zmniejszy to w nim poziom lęku. Paradoksalnie powinno ułatwić uczenie Prostota - "krótko i bardzo zwięźle". Jeśli otrzymują zbyt dużo informacji - "wyłączą się". Nie jest możliwe dalsze uczenie się . Trzeba pamiętać - prostota działania stanowi podstawę efektywnego uczenia Szczegółowość - trzeba mówić dokładnie to co mamy na myśli. Dzieci z uszkodzeniem mózgu nie potrafią na ogół zrozumieć pojęć abstrakcyjnych. Nie potrafią uogólniać czy "wypełnić pustych miejsc" - bez wskazówek. Trzeba zatem mówić dziecku - krok po kroku co ma zrobić. Wtedy istnieje szansa na rozwinięcie właściwych Zasady - zasady to "spoiwo", które sprawia, że świat wokół dziecka zaczyna nabierać jakiegoś sensu. Jeśli usuniemy to "spoiwo" - wszystko to, co było z trudem budowane - (jak mur bez zaprawy) się z FAS żyje w stałym chaosie. Jeśli porządkujemy świat wokół niego, (dużo stałości) - ma większą szansę na osiągnięcie sukcesu. Ale uwaga nie za dużo tych zasad (3 ) i stale trzeba się do nich odwoływać. Powtarzać!8. Nadzór – Dzieci z FAS mają trudności w rozwoju poznawczym, zachowują się bardzo naiwnie w codziennych sytuacjach. Żeby można było rozwijać u nich nawyki właściwego zachowania, wymagają stałego (nieustannego) nadzoru. Trzeba ich pilnować jak dużo młodsze jakaś sytuacja staje się irytująca, a zwykła (dotychczasowa ) interwencja nie przynosi skutku, wtedy trzeba zaprzestać działania, obserwować, uważnie słuchać aby zorientować się , na czym polega problem. Trzeba po prostu zastanowić się co sprawia trudność? - co mogłoby pomóc? BIBLIOGRAFIA- materiały Stowarzyszenia Zastępczego Rodzicielstwa Oddział Śląski – Program „FASTRYGA”- K. Liszcz : „Jak być opiekunem dziecka Z FAS?”- „Dzieci wymagające specjalnej opieki zdrowotnej” ; tłumaczenie i opracowanie S. Goddard : „Odruchy, uczenie się i zachowanie”- J. Kielin: „Profil Rozwoju ucznia”- materiały opracowane przez uczestników szkolenia „Fastryga”Opracowała:Katarzyna Miłek – GiertugaPedagog Ośrodka – Adopcyjno –Opiekuńczegow Zielonej Górze Wykłady wygłoszone podczas webinarium: dr n. med. Seweryna Konieczna „Wpływ uszkodzeń układu nerwowego i innych narządów na funkcjonowanie dziecka z FASD” mgr Anna Blokus-Szkodzińska „Nauczyciel i dziecko z FASD w edukacji przedszkolnej” mgr Małgorzata Tomanik „Dziecko z FASD w systemie edukacyjnym” Zapraszamy do zapoznania się z zapisem video z webinarium, które dostępne jest na portalu YouTube. Do pobrania dostępne są również prezentacje ekspertów, którzy wygłosili wykłady podczas webinarium. „Wpływ uszkodzeń układu nerwowego i innych narządów na funkcjonowanie dziecka z FASD” dr n. med. Seweryna Konieczna [.pptx rozmiar: 1,37 mb] „Nauczyciel i dziecko z FASD w edukacji przedszkolnej”mgr Małgorzata Tomanik [.pptx rozmiar: 3 mb] Współorganizatorem wydarzenia był Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Polecamy również inne publikacje w tematyce FASD, dostępne do pobrania poniżej: broszura dla rodziców (.pdf rozmiar: 4,98 mb) publikacja Pani Małgorzaty Tomanik (.pdf rozmiar: 221 kb) Kluczowe informacje Działam w oparciu o najwyższe Standardy i zgodnie z kodeksem etyki trenera, co oznacza, że moje szkolenia są efektywne, a ich efekty są mierzalne. W pracy kładę nacisk na wdrożenie zdobytych kompetencji w życie, dzięki czemu szkolenia niosą za sobą realne korzyści dla uczestników i organizacji. Ponad 1 000 godzin w prowadzeniu szkoleń i pracy z różnorodnymi grupami, ponad 3 000 godzin doradztwa i konsultacji, prowadzę szkolenia stacjonarne, bez używania prezentacji multimedialnych i wykładów – zamiast tego realnie angażuję uczestników w proces uczenia się, poprzez różnorodne metody aktywizujące, laureat nagrody „Przyjaciel Dzieci 2019”, wieloletni praktyk w pracy z dziećmi z FASD i ich rodzinami, posiadacz Certyfikatu Trenera Biznesu, pasjonat samodoskonalenia, uczenia i rozwoju osobistego, posiadacz certyfikatu specjalisty i diagnosty FASD, nadany przez dr. Susan Astley (Hemingway) dyrektor kliniki FASDPN przy Uniwersytecie Waszyngtońskim, Fundator i Prezes Zarządu Fundacji Fascynujący Świat Dziecka, Prezes Zarządu Polskiego Instytutu FASD, Prezes Zarządu Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Lewin” – ośrodek terapii uzależnień, W-ce Przewodniczący Powiatowej Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych, członek rady konsultacyjnej przy Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Znawca z tematów: traumy, zaburzeń zachowania, przywiązania i chorób psychicznych u dzieci i młodzieży oraz alternatywnych metod nauki i edukacji domowej. Czym się wyróżniam? jestem specjalistą z zakresu prowadzonych szkoleń – przekazuję wiedzę i umiejętności zdobyte na drodze praktycznych doświadczeń, odwołując się do ich strony merytorycznej, angażuję uczestników w szkolenie, prowadzę szkolenia bez prezentacji multimedialnych i nudnych wykładów , tworzę szkolenia od podstaw – nie korzystam z szablonów i schematycznego działania, za każdym razem dostosowując szkolenia do konkretnej branży, firmy i grupy uczestników, jestem energiczny i pracuję z pasją, dzięki czemu potrafię nawiązać wspaniały kontakt z uczestnikami, podejmuję się tylko tych zadań, które mogę wykonać perfekcyjnie, ponieważ swoją pracę traktuję poważnie. Tematyka szkoleń Obszary tematyczne, z których szkolę, doradzam lub prowadzę mentoring: Kompletna i praktyczna wiedza z zakresu FASD. Specjalistyczne szkolenie „Certyfikowany Diagnosta i Specjalista FASD”. Kompletna wiedza w zakresie dziecka z FASD w procesie edukacji. Holistyczne podejście do ścieżki edukacyjnej dziecka z FASD. Dziecko z FASD w rodzinie zastępczej, adopcyjnej – jak sobie poradzić z takim wyzwaniem? Diagnostyka FASD i co dalej? – jak rozumieć diagnozę i jak wykorzystać ją w życiu codziennym dziecka i rodziny. Efektywna praca zespołowa, metody pracy zespołowej, zarządzanie zespołem. Zarządzanie zadaniami w czasie, umiejętność organizacji i planowania zadań. Ponad to, prowadzę: szkolenia integracyjne dla różnych szczebli zarządzania: połączenie integracji ze szkoleniem, projekty rozwojowe, doradcze i konsultingowe dla firm. Jakie są moje szkolenia? Prowadzone przeze mnie szkolenia są niepowtarzalne: Zawierają praktyczne rozwiązania problemów, które można napotkać w codziennej pracy, uwzględniają specyfikę branży reprezentowanej przez uczestników szkolenia, prowadzone są przy ciągłej interakcji z uczestnikami, dzięki temu warsztaty nabierają interesującej formy oraz właściwego grupie tempa, bez użycia prezentacji multimedialnych i wykładów, kładę nacisk na zmianę postawy uczestników, dzięki czemu stosują oni w praktyce przyswojoną wiedzę i nabyte umiejętności. Podczas wszystkich moich szkoleń stosuję cykl Kolba, czyli system nauki poprzez doświadczenie – oznacza to, że uczestnicy najpierw wykonują ćwiczenie, po jego omówieniu przyswajają teorię, a następnie przekładają na realne zastosowanie. Dzięki bazowaniu na własnych przeżyciach i obserwacjach oraz teorii, uczestnicy są w stanie zastosować przyswojoną wiedzę i umiejętności w życiu codziennym. Wybrani klienci i odbiorcy szkoleń Uniwersytet Śląski filia w Cieszynie, Regionalny Ośrodek Metodyczno – Edukacyjny METIS w Katowicach, Regionalne Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, „ATELIER” Centrum Profilaktyki i Reedukacji, ROPS-y, MOPS-y, PCPR-y, Powiaty, Urzędy miast, Urzędy gmin, Dom Dziecka w Cieszynie, Gminne Ośrodki Kultury, Miejskie Domy Kultury, Przedszkola, Szkoły podstawowe, Szkoły ponadpodstawowe, … i wiele innych! Kontakt Jestem otwarty na wszelkie pytania dotyczące mojego doświadczenia i kompetencji – zapraszam do kontaktu w celu doprecyzowania szczegółów współpracy.

dziecko z fas w przedszkolu